Kalın Bağırsak Kanseri
Kalın bağırsak, insan vücudunda sindirim sisteminin son organıdır. Karın içerisinde açıklığı aşağıya doğru bakan yarım ay şeklinde dönüp, sindirilmiş ve artık posa haline gelmiş besin artıklarının dışarı atılmasını sağlar. Latince, kolon ve rektum olarak 2 bölüme ayrılır. Kolon olarak adlandırılan kısım, sağdan başlayarak çıkan(sağ) kolon, transvers (enine) kolon, inen (sol) kolon ve sigmoid kolon bölümlerine ayrılır. Rektum ise, besin posalarının atılmadan önce bekletildiği kalın bağırsağın son kısmıdır. Posalar daha sonra anüsten (makattan) dışarı atılır.
Kalın Bağırsak Kanseri nasıl ve nerede görülür?
Kalın bağırsak kanserleri daha sıklıkla kalın bağırsağın sol kısmında, rektum, sigmoid ve inen kolonda görülürler. Erkeklerde biraz daha sıktır. Genellikle önce bağırsağın iç duvarında küçük polipler çıkar, bunlar zamanla büyüyerek tümör haline gelebilirler. Farklı polip türleri vardır ve bunların kansere dönme sıklığı farklıdır. Yani bazı polipler daha az risk, bazı polipler ise çok daha fazla risk taşırlar. Sonuçta, polipler çıkmaya başladıktan sonra bizim kanseri erken ya da hiç oluşmadan yakalama şansımız vardır. Yeter ki ihmal edilmesin ve geç kalınmasın!
Ben risk grubunda mıyım?
Kalın bağırsak kanseri, 50 yaş üzerinde daha sık görülür. Ailesinde bağırsak kanseri olanlar, daha önce meme kanseri ya da rahim kanseri olanlar ve bağırsak polipleriyle ilgili genetik hastalığı olanlarda daha sık görülür. En sık neden bağırsakta polip varlığıdır. Ülseratif kolit ve Crohn gibi inflamatuar bağırsak hastalığı varlığı, sigara içmek, az sebze bol proteinli gıda tüketmek riski arttıran faktörlerdir.
Kanser oluşmasını önleyebilir miyim?
Aslında kısmen mümkün, sadece biraz dikkatli olmak gerekir. Bağırsak kanseri oluşmadan önce kişiye zaman tanıyan kanserlerdendir. Özellikle 50 yaş üzerinde, hatta ailenizde bağırsak kanseri öyküsü varsa 40 yaşından sonra çok dikkatli olmak gerekir. Bu yaş gruplarında hiç şikayet olmasa bile makattan kamerayla girilerek bağırsağın incelendiği kolonoskopi işlemi yapılmalı, sonrasında ise herhangi bir sorun olmasa bile 5 yılda bir tekrarlanmalıdır. Dışkıda gizli kan testi, kandan tümör belirteçlerine bakılması gibi yöntemler hastalığın tanısının konmasında çok kıymetli değildir. Kolaylıkla yanılmalara ve önemli zaman kayıplarına neden olabilir.
Benim hemoroide bağlı ara ara kanamalarım oluyor, kanser de olabilir miyim?
Bu durum kanser olduğunuz anlamına gelmez ama dikkatli olmanızı gerektirir. Bağırsak kanserinin en önemli bulgusu makattan kan gelmesidir. Özellikle ileri yaş erkeklerde ve menopoz sonrası dönemde kadın hastalarda makattan kan gelmesi ve yapılan kan tetkiklerinde kan düzeyinin düşük gelmesi şüphe uyandırır. Makattan kan gelmesi bu saydığımız hastalıklar dışında farklı pek çok nedenle de görülebilir. O yüzden böyle bir durumda hiç gecikmeden kolonoskopi yaptırılmalı ve kanser olmadığından emin olunmalıdır.
Bağırsak kanserinin tedavisi nedir?
Bir hastada bağırsak kanseri görüldüğünde öncelikle hastalığın evresi belirlenmelidir. Bu evrelemeye göre hastalık çok basit olarak kolonoskopi ile tedavi edilebileceği gibi, ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi gibi daha ileri tedaviler gerekebilir. Kalın bağırsak kanserinin cerrahi tedavisi kapalı (laparoskopik) olarak yapılacağı gibi, açık cerrahi ya da robotik cerrahi ile de yapılabilir. Size en uygun tedavi yöntemine, cerrahi doktorunuz ile birlikte konuşarak karar verebilirsiniz.
Bağırsak kanseri sonrası hayatım nasıl değişecek?
Bu hastalığınızın evresine ve yapılan tedaviye göre değişiklik gösterir. Erken tanı konmuş ve başarılı bir cerrahi tedaviyle temizlenmiş kanserde hayatınızda fazlaca bir değişiklik olmaz. Düzenli takipler ile onkoloji ve cerrahi kontrolünde hayatınızı sorunsuz devam ettirirsiniz. İleri evre kanserlerde, tümörün çıkarılamadığı durumlarda ya da rektum tümörlerinde uygulanan cerrahi tekniğe bağlı olarak kalıcı ya da geçici karın duvarına bağırsağın ağızlaştırıldığı cerrahi yöntemler (kolostomi) uygulanabilir.