Makat Bölgesi Hastalıkları

Anorektal bölge tanımı, kalın bağırsağın dışarı açılan son kısmı ve makatın çevresindeki cilt kısmı için kullanılan bir terimdir. Bu bölge hem yapısı bakımından hem de enfeksiyona açıklığı bakımından çok özel bir bölgedir. Makattan itibaren içeri doğru 3-4 cm’lik kısmı ağrı hissederken daha derin kısımlarda ağrı duyusu yoktur. Ayrıca bu bölgede tuvaletimizi tutabilmemizi sağlayan kaslar mevcuttur. Bu kaslara gelecek herhangi bir hasarda kalıcı olarak dışkı kaçırma şikayeti oluşabilir. Tüm bu nedenlerle makat çevresinden ve içerisinden gelişen hastalıkların tedavisi dikkatle planlanmalıdır.

Anorektal bölge hastalıklarını;

• Hemoroid (basur)
• Anal fissür (makatta çatlak, yırtık)
• Anal fistül
• Kıl dönmesi olarak gruplandırabiliriz.

Anorektal (Makat) Bölgesindeki Hastalıklar Ne Şekilde Muayene Edilir?

Makat bölgesinin muayenesi genellikle hasta yan yatırıldıktan sonra yapılır. İlk muayene yöntemi direk gözle bakmaktır. Bu sırada makatın etrafında dış hemoroid, makatta çatlak gibi rahatsızlıkların olup olmadığına bakılır. Kıl dönmesi hastalığında gözle bakılarak tanı konulabilir. İkinci muayene yöntemi ise, makatın içinin ele steril eldiven giyildikten sonra parmakla muayene edilmesidir (rektal tuşe). Her ne kadar hastayı rahatsız edici bir muayene yöntemi olarak görünse de bize çok kıymetli bilgiler sağlar. Makattan içeri doğru yaklaşık 7-8 cm’lik kısımda görülebilecek iç hemoroid, polip ve hatta tümör gibi hastalıkların hiçbir özel cihaza ihtiyaç duyulmadan teşhisi için gereklidir. Diğer bir muayene yöntemi de, anoskop veya rektoskop adı verilen, poliklinik ortamında da uygulanabilen muayene tekniğidir. Yaklaşık makattan içerideki 10 cm’lik kısmın göz ile kontrol edilebilmesine olanak sağlar. Makattan kanama ile bulgu veren hastalıklarda en önemli konu, hastalığın bağırsaktaki kanser gibi daha önemli bir hastalığı maskeleyebilecek olmasıdır. Bu nedenle risk faktörleri varlığında bu konu göz ardı edilmemeli, gerek görüldüğünde kolonoskopi ya da gastroskopi yapılarak kalın bağırsak ve mide detaylı olarak taranmalıdır.

Anorektal Bölge Hastalıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi şekli hastalıktan hastalığa, hatta hastadan hastaya göre farklılık gösterir. Ağrılı dış hemoroid ya da makatta çatlak oluşan bazı durumlarda, hiçbir tedaviye gerek kalmadan sadece beslenme önerileri bile yeterli olabilir. Biraz daha ilerlemiş hastalıklarda ağızdan alınacak ilaç veya krem uygulamaları yeterli olabilir. Kıl dönmesi, anal fistül ve ilerlemiş hemoroid ya da makat çatlağı saptandığında ise tedavi cerrahidir.

Ameliyattan Sonra Aynı Hastalık Tekrarlar mı?

Ameliyat ile hastalık tedavi edilebilir, ancak hastalığın tekrarlamaması için mutlaka hastalığın ortaya çıkma nedeni ortadan kaldırılmalıdır. Makat bölgesi doğası itibariyle kirli bir bölgedir. Aynı zamanda terlemeye ve nemli kalmaya yatkındır. Bu nedenle ameliyattan sonraki süreçte, mümkün olduğunca bu bölgenin temizliğine dikkat edilmelidir. Ayrıca kabızlık ve ishal gibi hastalığın tekrarlamasına neden olabilecek etkenler ortadan kaldırılmalıdır. Beslenme düzeni değişikliği ile sebze ve lifli gıdaların tüketiminin arttırılması, proteinlerin azaltılması ve bol su içilmesi de ameliyat sonrası hastalığın tekrarlama riskini azaltan faktörlerdendir.